محرم و صفر

شب هشتم محرم ۱۴۴۷، هیئت حسنیه قم / با نوای علی‌اکبر حائری
«یه کوچه وا شد» نوحه‌ای است آمیخته با غربت و غربال دل، که در آن صدای علی‌اکبر حائری، دل‌ها را به کوچه‌های اندوه اهل‌بیت می‌برد. این کوچه، کوچه‌ی دلتنگی زینب (س)، کوچه‌ی وداع، کوچه‌ی غربت شام یا حتی کوچه‌ی دل آدم‌هایی‌ست که ناگهان در میانه‌ی زندگی، با حسین آشنا می‌شن. این نوحه، دریچه‌ای به دل تاریخ است؛ جایی که هنوز هم برای هر دل عاشقی، یک کوچه به سمت کربلا باز می‌شود…

– محرم ۱۴۴۷، هیئت حسنیه قم / با نوای علی‌اکبر حائری
این نوحه، تصویری از شجاعت و هیبت علمدار کربلاست. «تو شببه غرش رعدی» یعنی صدای قدم‌های عباس (ع)، چون طوفان می‌غرّد و دشمن را می‌لرزاند. با صدای پرشور علی‌اکبر حائری، این مرثیه روحی حماسی دارد که در دل شب می‌پیچد؛ شب‌هایی که سیاهی‌شان با نور وفاداری و غیرت سقایی روشن شده. این نوحه، فریادی‌ست از دل ارادت برای قهرمان بی‌نشان کربلا.

– شب هفتم محرم ۱۴۴۷، هیئت حسنیه قم / با نوای علی‌اکبر حائری
این نوحه با صدای جان‌سوز علی‌اکبر حائری، از اشک آسمان بر داغ اهل‌بیت می‌گوید. «می‌زنه بارون نجف» یعنی حتی آسمان هم طاقت غربت علی (ع) و مصیبت فرزندانش را ندارد. باران نجف، نه فقط قطره‌ای از ابر، بلکه اشکی از دل هستی‌ست؛ برای حسین (ع)، برای تشنگی، برای پیوند ابدی کربلا و نجف…

شب هفتم محرم ۱۴۴۷، هیئت حسنیه قم
«دیدی چه خاکی» نوحه‌ای است که تصویر رنج و ویرانی پس از عاشورا را روایت می‌کند. صدای این روضه، آه جان‌سوزی‌ست از زبان اهل‌بیتی که بر پیکرهای بی‌جان عزیزان‌شان چشم دوختند. این جمله، فریادی است از دل یک خواهر، یک مادر، یا یک کودک داغ‌دیده که با چشمان اشک‌بار، صحنه‌ی مصیبت را تماشا می‌کند. روضه‌ای که دل را خاک‌نشین می‌کند و اشک را بی‌اختیار جاری…

شب هفتم محرم ۱۴۴۷، هیئت حسنیه قم
«بسمل شدن» روایت مظلومیتی است که در اوج شجاعت جاری شد؛ یعنی جان دادن نه با ترس، بلکه با سربلندی. این نوحه از لحظه‌هایی می‌گوید که یاران حسین (ع) و خاندان او، چون قربانی پاک، در میدان عشق سر دادند. واژه‌ی «بسمل» در اینجا فقط اشاره به بریدن نیست، بلکه نماد تسلیم عاشقانه در برابر فرمان الهی است. نوحه‌ای لبریز از شور شهادت و شکوه فداکاری.

شب هفتم محرم ۱۴۴۷، هیئت حسنیه قم
این نوحه، ناله‌ی جان‌سوز دل‌هایی‌ست که از داغ حسین (ع) آرام ندارند. وقتی گفته می‌شود «داغت دمار از…»، یعنی آن مصیبت چنان سنگین است که قرار از دل و رمق از جان می‌برد. این مرثیه، سوگواره‌ی دلی است که با یاد تشنگی، غربت و مصیبت اهل‌بیت (ع) می‌سوزد؛ روضه‌ای که از دل برمی‌خیزد و شعله‌اش تا عمق جان می‌نشیند.

شب ششم محرم ۱۴۴۷، هیئت حسنیه قم
این نوحه تصویری است از هم‌قدی غیرت و پرچم؛ از قامتی که مثل عَلَم، بلند و استوار است. «به قد علامت قد» یعنی رشادت و جوانمردی در اوج، یعنی جوانی مثل علی‌اکبر (ع) که قامتش نه فقط فیزیکی، که معنوی به بلندای پرچم حسینی است. این نوحه در ستایش نسلی است که پرچم‌دار عشق و شهادت‌اند؛ جوانانی که نامشان با افتخار بر دوش تاریخ مانده است.

شب ششم محرم ۱۴۴۷، هیئت حسنیه قم
نوحه‌ی «بلند آوازه» ستایشی است از شکوه نام حسین (ع)؛ نامی که بلندآوازه‌تر از هر فریادی‌ست. در این نوحه، صدای مداحی بلند می‌شود تا گواهی دهد که راه کربلا خاموش‌شدنی نیست. این مدح، ریشه در عشق دارد؛ عشقی که قرن‌هاست دل‌ها را دگرگون کرده. «بلند آوازه» یعنی نام حسین، صدای رسای عدالت و آزادگی‌ست، که حتی خاک هم با آن به عرش می‌رسد.

هیئت حسنیه قم، محرم ۱۴۴۷
این نوحه، زبان شکرگزاری دل‌هایی‌ست که در میانه‌ی دنیا و روزگار، هنوز راه کربلا را گم نکرده‌اند. وقتی می‌گوید «شکر خدا که دلم…»، یعنی دل به جایی بند است که نام حسین (ع) در آن جاری‌ست. این نوحه روایت دلی‌ست که با همه سختی‌ها، هنوز زنده است؛ چون سینه‌زن و نوکر این درگاه است. این شکر، شکر نعمت عشق است؛ عشقی که تا ابد از دل نمی‌رود…

شب ششم محرم ۱۴۴۷، هیئت حسنیه قم
این نوحه، تجلی وفاداری و عشق بی‌چشم‌داشت است. وقتی کسی می‌گوید «نمک‌گیرم از دربار»، یعنی دلش اسیر لطف و کرامت حسینی شده؛ یعنی هرچه دارد، بدهکار سفره‌ای است که صاحب‌خانه‌اش حسین است. این نوحه از زبان دل‌هایی است که شرافتشان را در بندگی به سینه‌زنی برای اهل‌بیت یافته‌اند؛ دل‌هایی که حتی زخم و عطش هم آن‌ها را از این عشق جدا نمی‌کند…